Mahfi Eğilmez karşılaştırdı: Türkiye’de 30 bin dolar, Portekiz’de 6 bin dolar

Aralık 2024’te taban fiyatın yüzde 30 artırımla 22 bin 104 liraya çıkarıldığını duyuran Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari fiyatı açıklarken ‘enflasyona uğraş sürecinin ziyan görmemesi ismine istikrarlı ve ölçülü formda hareket etmek durumunda’ olduklarını söylemişti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) nisanda aylık enflasyonun yüzde 3 arttığını, yıllıksa yüzde 37,86’ya düştüğü duyurdu.

Türkiye’deki enflasyon bilgilerini değerlendirdiği yazısında, düşük büyüme üzere sıkıntılarla hudut olmadığını belirten Eğilmez, gelir dağılımının süratle bozulmasına ve orta sınıfın yok olmasına dikkat çekti.

Eğilmez mevzuya ait internet sitesinde şunları yazdı:

Türkiye’de son yıllarda ortaya çıkan meseleler yüksek enflasyon, düşük büyüme üzere meselelerle sonlu değil. Bunların yanı sıra gelir dağılımının süratle bozulmuş olması, orta sınıfın yok olması çok büyük bir sorun olarak ortada duruyor.

Nüfusun 17 milyonu Portekiz ortalamasında yıllık gelire (kabaca 27 bin dolar), 17 milyonu Brezilya seviyesinde yıllık gelire (kabaca 10 bin dolar), 17 milyonu Tayland seviyesinde (kabaca 7 bin dolar), kalan 35 milyonu da Ürdün seviyesinde (kabaca 4 bin dolar) yıllık gelire sahip durumda.

Buna karşılık örneğin özel okulların yıllık fiyatları Portekiz’de yıllık 6 bin dolar, Brezilya’da 5 bin dolar iken Türkiye’de 20-30 bin dolar dolayında bulunuyor. Özel okul fiyatları yıllık kişi başına geliri Türkiye 4 katı dolayında olan Fransa, Almanya ve İtalya’da 20 bin dolar dolayında.

Eskiden Türkiye’de gelirler düşüktü lakin hayat Avrupa kadar değerli değildi, bir öbür tabirle satın alma gücü yüksekti. Satın alma gücü paritesine nazaran kişi başına gelirimiz bugün de yüksek üzere görünmekle birlikte bunun düşük tutulan kurdan kaynaklanan bir yanılsama olduğunu biliyoruz.

Kiralar, araba fiyatları, besin hususları fiyatları Avrupa’dan ve dünya ortalamalarından daha üstte. Bu gelişme, son on yılda ve bilhassa de faiz neden enflasyon sonuç yaklaşımının yaşama geçirildiği son birkaç yılda çok daha görünür hale geldi.